Medeniyetimiz ve Şehirlerimiz I Kurtuba-Cordoba

Yazar: İkra Admin

09 Aralık 2019

2278

Kurtuba/Cordoba şehri İspanya’nın Endülüs Özerk Topluluğu Bölgesi’nde bulunur. İlk olarak Romalılar tarafından kurulan bu şehir 8. yüzyılda Endülüs Emevilerince ele geçirildi. Devletin başkenti seçilip uzun yıllar Müslümanların egemenliğinde kalmıştır. Günümüzde de Kurtuba/Cordoba’da İslami etkiler görülmektedir. 10. yüzyıla gelindiğinde dünyada çok gelişmiş ve adını duyurmuş bir şehir olan Kurtuba/Cordoba Halife II. Hakem devrinde İslami eğitim konusunda merkez haline gelmiştir. II. Hakem o dönemde bölgeye hiçbir yerde görülmeyen kütüphanelere ve okullar açmıştır. Şehir Endülüs Emevileri çağında adeta altın çağını yaşamıştır. 1236 senesinde Katolik İspanyollar tarafından ele geçirilmiştir.

Tüm şehir nüfusu 2013 senesinde yapılan sayımın ardından 370.000 kişi olarak belirlenmiştir. Çok uzun süre Endülüs Emevileri’nin egemenliği altında kalan şehrin en önemli mimari eseri, İspanyollar tarafından Mezquita olarak bilinen Kurtuba Camisi’dir. Katolik İspanyollar ülkeyi tekrar ele geçirdikten sonra kiliseye dönüştürülen ve günümüzde de hala katedral olarak kullanılmakta olan cami, üzerinde yapılan birçok değişikliğe rağmen hala çoğu özelliğini korumaktadır. Bu tarihi yapı 1984 senesinde UNESCO İnsanlık Mirasları listesine girmiştir.

Cordoba “Guadalquivir Nehri” yada Müslümanların deyimi ile Vadi El Kebir sahilleride vadinin tam ortasında bulunmaktadır. Kentin kuzey bölümünde şehrin tam sırasında Sierra Morena silsilesi bulunur. Kurtuba/Cordoba’nın önemli İspanya şehirlerine olan uzaklıkları; Barcelona 880 km, Granada 232 km, Madrid 401 km, Malaga 163 km, Sevilla 143 km’dir.

Cordoba’nın devlet sınırları içerisinde nüfusu 375,453 kişidir ve nüfus yoğunluğu 259.3 kişi/km²’dir. Bunun sonucunda şehir nüfusu göz önüne alındığında İspanya’da 4. Sırada yer alır. Ancak devlet sınırları dışında da şehirde varoşlar bulunur, bu varoşlar hesaba katıldığında şehir nüfusu 1,508,605 kişidir. Kurtuba/Cordoba’da Akdeniz iklimi etkilidir. Yani yazlar sıcak, kışlar ılık geçer, şehirde nadir olarak kar yağışı görülür. Yaz aylarında ortalama hava sıcaklığı 25-27 derecelerinde hissedilir. Şehirdeki en yüksek sıcaklık temmuz ayında görülür. Eğer Kurtuba/Cordoba’yı ziyaret etmek isterseniz en uygun zaman sıcaklığın pek yüksek olmadığı Nisan, Mayıs, Eylül ve Ekim aylarıdır.

Kurtuba/Cordoba’da halen İslami dönemin etkileri hissedilmektedir. Her ne kadar İslam medeniyetinin izlerini silmek için epey çaba gösterilse de Endülüsler sadece Kurtuba/Cordoba’da değil İber yarımadasının bir çok yerine hem kültürel hem de toplumsal bir çok iz bırakmışlardır. İspanyol kültüründe hala İslam’ın derin izlerini görmek mümkündür. İspanya’nın insanları arasında İslami isimlere ve dillerinde de Arapça’nın etkilerini görmek mümkündür. Özellikle isim konusunda bu etkileri görmek daha da yoğundur. Uzunca bir dönem İslam’ın etkisinde kalmış bu şehri ziyaret etmek isterseniz özellikle Kurtuba Camisini es geçmemek gerekiyor. Bugün bile hala şehrin en önemli kültürel mirası Kurtuba camisidir.

Kurtuba Camisi Suriye tarzında inşa edilmiştir. Caminin mimarı ile ilgili rivayetlerde oldukça yaygındır. Ancak Sultan Abdurrahman’ın ismi biraz daha yaygın şekilde kullanılıyor. Kurtuba’dan kıbleye yönelmek için Kuzey’den 112 derece dönmek gerekiyor. Kurtuba’nın mihrabı Kuzey’den 150 dereceye bakıyor. Bunun nedeni ise Sultan Abdurrahman’ın Endülüs’e ilk çıktığı yer olan Almunecar’a bakıyor olmasıdır.

Kurtuba Camisinin içerisine girdiğinizde hüzünlenmemeniz elde değildir. İslami Eserler içerisinde önemli bir yer edinmiş olan bu Caminin bugün bir Katedral olarak kullanılması da iç acıtan ve yürek burkan bir başka nedendir.